ゆるい空き室モニタをつくる2(RPi MQTT Broker編)

最終更新日

人感センサの情報をサーバで受取り、他のメディアに配信したり、別の場所で表示したりしたい。

前回は、センサの基本的な動作確認。

ゆるい空き室モニタをつくる1(M5StickC+PIR編)

ゆるい空き室モニタをつくる1(M5StickC+PIR編)

2022.03.13

いよいよ、人感センサの検知データをWifi経由で、サーバに送信する。
ということで、protocolは、MQTTを使う。実装は、mosquitto。

なんでMQTT

ネットが、掲示版からSNSに変遷していったのと似てるかも。
publisher がインフルエンサーで、subscriber がフォロワー。

ただし、 生配信のみ 。フォロワーは24時間365日、がんばって張り付く必要がある。

技術的に説明すると、こんな感じ。

掲示版的なサービス

シンプルにありそうなのは、サーバ側で適当なAPIをつくって、センサであるクライアントが、そこに検知データPOSTする、HTTP Server構成だろう。
検知データは、サーバ側でCSVなり、sqliteなり、DBに保存すればよい。

SNS的なサービス

が、センサの数は増えてきたら?数千の単位だったら?
モニタ数もそうだが、用途によって見たい(収集した)情報が異なる画面が増えたら?

トラフィックが増えて、HTTPサーバ、およびDBがボトルネックになってしまう。
サーバを高性能なものにすれば、それなりに動くかもしれない。
が、もっといい方法があるのでは?

MQTT のモデル

ということで、開発されたのがMQTTのモデル。

赤い矢印が集まるbrokerが、いわゆるサーバにあたる。
が、このサーバは、自身でデータをもたない。publisherから来たデータは数分もすれば消える。

  • publisher
    とにかく検知したデータを、brockerに押しつける(publish)。
  • subscriber
    欲しいデータ範囲(topic)をbroker指定して、リアルタイムで受け取れるようにデータ待ちする。

このpublisher と subscriber をいい感じにサポートするのがbrokerの仕事。

MQTT のsetup

ここで最近手にいれたRPi4の出番。
メモリが2Gもあるので、MQTTサーバなんて余裕で動く!

install

$ sudo apt-get install mosquitto

次回からrebootで自動的に起動するように設定

$ sudo systemctl enable mosquitto

起動チェック

 $ systemctl status mosquitto
● mosquitto.service - Mosquitto MQTT Broker
     Loaded: loaded (/lib/systemd/system/mosquitto.service; enabled; vendor preset: enabled)
     Active: active (running) since Tue 2022-03-08 09:03:27 JST; 4 days ago
       Docs: man:mosquitto.conf(5)
             man:mosquitto(8)
   Main PID: 8406 (mosquitto)
      Tasks: 1 (limit: 3717)
        CPU: 3min 11.856s
     CGroup: /system.slice/mosquitto.service
             └─8406 /usr/sbin/mosquitto -c /etc/mosquitto/mosquitto.conf

Warning: journal has been rotated since unit was started, output may be incomplete.

broker のサービスIP設定

brokerは、defaultだとlocalhostのみアクセスできる。
他のマシン(private subnet)からアクセスできるように、listener の設定をする。

  • brokerのprivateIP 10.0.0.1
  • brokerのport 1883
  • 認証なしのアクセスOK

/etc/mosquitto/conf.d/listener.conf

listener 1883 10.0.0.1
allow_anonymous true

再起動

$ systemctl restart mosquitto

これでbroker はOK。

mosquitto client のinstall

テストのために、command line 版の mosquitto client をinstall

$ sudo apt-get install mosquitto-clients

これで、publisher と sunscriber のやり取りを確認できる。

subsriber では、 topic sensor/# で待ち受けるように実行する。

$  mosquitto_sub -v -h  {brokerのIP} -t 'sensor/#'

# は正規表現の * にあたり、 sensorsensor/room01 など先頭がsensor のtopic全てを待ち受ける指定。

-v option をつけることで、publisherからのデータ受信時に、 topic 情報も表示される。

この topic sensor 向けに、publisher として情報 {"hello": 1} 送信する。
brokerのIPを 10.0.0.1 とすると、

$ mosquitto_pub -h 10.0.0.1 -t sensor/room1  -m '{"hello": 1}'

subscriber の表示

$ mosquitto_sub -v -h 10.0.0.1 -t sensor/#
sensor/room1 {"hello": 1}

M5StickCをpublisherにする

上記のpublisherをM5StickC で実装する。

#include <M5StickC.h>
#include <WiFi.h>
#include <HTTPClient.h>
#include "PubSubClient.h"
//
// wifi
//
const char *ssid = "AP SSID";
const char *password = "AP PASWORD";
WiFiClient wClient;
//
// MQTT
//
const char *mqttHost = "xxxx.xxx.xxx.xxx"; // MQTTのIPかホスト名
const int mqttPort = 1883; // MQTTのポート
const char *topic = "sensor/room1"; // 送信先のトピック名
char *payload; // 送信するデータ
PubSubClient mqttClient(wClient);
int Last_sec = -1;
bool Is_on = false;
#define WAIT_TIME 100
#define PIR_HAT_PIN 36
//
// setup RTC by NTP
//
void setup_rtc()
{
struct tm timeinfo;
uint8_t hh, mm, ss;
RTC_TimeTypeDef TimeStruct;
// connect NTP server
configTime(9 * 3600, 0, "ntp.nict.jp", "ntp.jst.mfeed.ad.jp");
if (!getLocalTime(&timeinfo))
{
M5.Lcd.println("Failed to obtain time");
return;
}
//
// set localtime to RTC
//
hh = timeinfo.tm_hour;
mm = timeinfo.tm_min;
ss = timeinfo.tm_sec;
TimeStruct.Hours = hh;
TimeStruct.Minutes = mm;
TimeStruct.Seconds = ss;
M5.Rtc.SetTime(&TimeStruct);
}
//
// connect wifi
//
int setup_wifi()
{
M5.Lcd.setTextSize(1);
M5.Lcd.setCursor(0, 0);
M5.Lcd.fillScreen(BLACK);
M5.Lcd.setTextColor(DARKGREY);
WiFi.disconnect(true);
WiFi.begin(ssid, password); // connect to wifi
int ntry = 100;
while (WiFi.status() != WL_CONNECTED)
{
delay(500);
M5.Lcd.print(".");
ntry -= 1;
if (ntry == 0)
{
// Serial.println("max try failed");
M5.Lcd.setTextSize(2);
M5.Lcd.setTextColor(RED);
M5.Lcd.setCursor(0, 0);
M5.Lcd.println("fail wifi connect");
return -1;
}
}
M5.Lcd.println("");
M5.Lcd.println("WiFi connected.");
M5.Lcd.print("IP address: ");
M5.Lcd.println(WiFi.localIP());
M5.Lcd.println();
return 0;
}
/**
* Connect MQTT
*
*/
void connectMqtt()
{
mqttClient.setServer(mqttHost, mqttPort);
while (!mqttClient.connected())
{
Serial.println("Connecting to MQTT...");
if (mqttClient.connect("room1"))
{
Serial.println("connected");
}
delay(500);
}
M5.Lcd.setTextSize(2);
M5.Lcd.setCursor(16, 9 * 6);
M5.Lcd.setTextColor(DARKGREEN);
M5.Lcd.printf(topic);
}
void setup()
{
M5.begin();
M5.Axp.ScreenBreath(10);
M5.Lcd.setRotation(3); // 左を上にす
M5.Lcd.setTextSize(1);
M5.Lcd.fillScreen(BLACK);
M5.Lcd.setTextColor(DARKGREY);
delay(500);
pinMode(GPIO_NUM_10, OUTPUT);
pinMode(PIR_HAT_PIN, INPUT_PULLUP);
//
// Wifi
//
setup_wifi();
//
// setup RTC time
//
setup_rtc();
//
// MQTT
//
connectMqtt();
}
void loop()
{
RTC_TimeTypeDef RTC_TimeStruct;
M5.update();
// PIR HAT(AS312)
int pir = digitalRead(PIR_HAT_PIN);
if (pir)
{
digitalWrite(GPIO_NUM_10, 0);
payload = (char *)"{\"status\":true}";
Is_on = true;
}
else
{
digitalWrite(GPIO_NUM_10, 1);
payload = (char *)"{\"status\":false}";
}
M5.Rtc.GetTime(&RTC_TimeStruct);
int diff = Last_sec - RTC_TimeStruct.Seconds;
if (abs(diff) > 3)
{
M5.Lcd.setTextSize(1);
M5.Lcd.setCursor(32, 9 * 8);
M5.Lcd.setTextColor(DARKGREEN);
M5.Lcd.fillRect(0, 9 * 8, 256, 12, BLACK);
M5.Lcd.printf("Time: %02d : %02d : %02d\n",
RTC_TimeStruct.Hours, RTC_TimeStruct.Minutes, RTC_TimeStruct.Seconds);
Last_sec = RTC_TimeStruct.Seconds;
if (WiFi.status() == WL_CONNECTED)
{
if (mqttClient.publish(topic, payload))
{
Serial.print("publish ok");
Serial.println(payload);
}
else
{
Serial.println("publish ng");
}
Is_on = false;
}
}
mqttClient.loop();
delay(WAIT_TIME);
}

publisher の結果

command line で、M5StickCから、sensor 情報が来てるのを確認

$ mosquitto_sub -v -h 10.0.0.1 -t sensor/#
sensor/room1 {"status":true}
sensor/room1 {"status":false}
sensor/room1 {"status":false}

このままcommand line だと面白くないので、次回はNodeREDで可視化する。

ゆるい空き室モニタをつくる3(Node-RED編)

ゆるい空き室モニタをつくる3(Node-RED編)

2022.03.13

シェアする